Wszyscy jesteśmy narażeni na krytykę innych – w szkole, w pracy, na treningu, po meczu. U sportowym świecie zawodnicy także poddawani są ciągłej ocenie – przez trenerów, dziennikarzy, kibiców. Im wyższy poziom rywalizacji, tym częściej sportowiec musi zmagać się z różnym opiniami na swój temat. To jedno z większych wyzwań, z którymi zawodnicy muszą się zmagać. Jak radzić sobie z krytyką innych?
Z tego wpisu dowiesz się jak:
- jak są możliwe reakcje na krytykę,
- jak radzić sobie z krytyką innych,
- jak radzić sobie z ciągłą krytyką.
Wygrywamy, ale w słabym stylu
Szybki rzut oka na „Przegląd Sportowy” pokazuje, że samo zwycięstwo nie wystarczy, by zebrać dobre opinie. Po meczu Polski z Macedonią w kwalifikacjach do Euro 2020 pojawiły się takie nagłówki: „Pocieszająca jest świadomość słabej gry”, „Jerzego Brzęczka bronią tylko wyniki”, „Na razie się męczymy, ale wygrywamy”, „Znów wynik lepszy od gry”. Kopalnię krytycznych opinii oczywiście można znaleźć także na Twitterze.
Nie jest moją rolą – jako psychologa – ocenianie, czy styl gry był zadowalający czy katastrofalny. Z mojej perspektywy ważne jest to, w jaki sposób z taką krytyką można sobie poradzić.
Wspomniana sytuacja jest o tyle trudna, że choć wynik był taki, jakiego oczekiwaliśmy (wygrana) nie przyniósł ze sobą pozytywnej reakcji publiczności i obserwatorów. To może być sporym zagrożeniem dla samooceny zawodników, zwłaszcza tych, których pewność siebie nie jest jeszcze stabilna.
Reakcje na krytykę
Każdy z nas inaczej reaguje na krytyczne opinie pod swoim adresem. Są tacy, którzy będą negatywne komentarze długo rozpamiętywać i obwiniać się. Inni postarają się wyciągnąć z tego wnioski (jeśli rzeczywiście mamy do czynienia ze sławną „konstruktywną krytyką”, a nie zwykłym hejtem) i poprawić się przy następnej okazji. Znajdą się i tacy, po których krytyka spłynie, jak po kaczce. Dla mnie najlepszym podejściem jest to drugie, gdyż pozwala ciągle się rozwijać i nawet z najtrudniejszych sytuacji wyjść silniejszym. Pierwszy styl może bardzo podkopać Twoją pewność siebie. Trzeci może prowadzić do arogancji i przyjęcia obronnej postawy, w której nie będziesz chciał w żaden sposób przyjąć tego, co mówią inni (niezależnie od ich intencji ani tego, co próbują Ci przekazać). Obydwa podejścia mogą skutkować tym, że albo staniesz w miejscu albo będziesz grać jeszcze gorzej.
Odporność na krytyczne opinie może rosnąć wraz ze stażem w sporcie. Lepiej znasz siebie, wiesz jakie strategie są dla Ciebie najlepsze i dobrze znasz swoją wartość, więc jeden nieudany mecz nie sprawi, że stwierdzisz że jesteś do niczego. Dlatego poradzenie sobie z krytyką innych może być dużym wyzwaniem dla młodszych zawodników – nie tak doświadczonych, z nie do końca zbudowanym obrazem siebie, którzy nie mieli tak wiele okazji, by odnieść sukcesy, na bazie których buduje się pewność siebie.
Przeczytaj więcej o pewności siebie
Jak radzić sobie z krytyką innych?
Zaakceptuj to, że będzie się pojawiać
Najprostsza, a zarazem najtrudniejsza rada. Dopóki sam siebie nie przekonasz, że w sporcie zawodowym krytyka zawsze będzie Ci towarzyszyć, tym mocniej narażasz się na wzloty i upadki. To sytuacja, nad którą nie masz kontroli – w końcu nawet po najlepszym meczu ktoś może Cię skrytykować. Dlatego najlepsze, co możesz zrobić, to po prostu wewnętrznie zgodzić na to, że czasem będzie tak dziać. Po prostu. Na pewno miałeś w życiu takie momenty, w których nic nie mogłeś zrobić, poza pogodzeniem się z faktem, że właśnie tak jest. Co Ci wtedy pomogło? Ten sposób szczególnie dobrze sprawdzi się, gdy zadajesz sobie pytanie, jak radzić sobie z ciągłą krytyką. Co ważne, chodzi tutaj akceptację tego, że krytyczne opinie się pojawiają, a nie zgoda z opinią krytykującego.
Ogranicz korzystanie z internetu
Sportowcy z pierwszych stron gazet często deklarują, że nie czytają komentarzy na swój temat. Jest w tym dużo mądrości. Jeśli czujesz, że negatywne opinie mogłyby źle na Ciebie wpłynąć, to po prostu ich nie czytaj. Możesz przez pewien czas ograniczyć przeglądnie portali sportowych czy social mediów. Na szczęście wiadomości w sieci żyją krótko, więc nim się obejrzysz uwaga internautów skupi się na czymś innym.
Porozmawiaj z kimś ważnym
Rozmowa pozwala dać ujście emocjom i często sama w sobie jest oczyszczająca. Jeśli masz osobę, która zawsze Cię wspiera, wysłucha i realnie podchodzi do Twoich osiągnięć i wyników to właśnie nią powinieneś się podzielić tym, co przeżywasz. To może być ktoś z rodziny, przyjaciel, druga połówka, trener, psycholog, starszy kolega z zespołu. Nie bój się prosić o radę czy wsparcie.
Pamiętaj o swoich mocnych stronach
Świat nie jest czarno-biały, więc nie ma szans, że cały czas jesteś beznadziejnym zawodnikiem albo nigdy nie popełniłeś błędu. Częściej jednak skupiamy się na tym, co złe, a nad pozytywami przechodzimy do porządku dziennego. To, że teraz zmagasz się z krytyką nie przekreśla tego, że wcześniej szło Ci dobrze i byłeś doceniany. By radzić sobie z krytyką innych warto pamiętać o swoich mocnych stronach i najlepszych momentach. Odtwórz je sobie w pamięci.
PS. Każdego z nas czasem spotyka krytyka. Nie oznacza to jednak, że jesteśmy źli i do niczego. To po prostu jedna z rzeczy, która nam się przydarza
Czujesz, że ten temat Cię dotyczy? Umów się na sesję, popracujemy nad Twoją najlepszą formą ?
Psychologia sportu