Trening ACT w sporcie

Terapia akceptacji i zaangażowania (ACT, czyt. akt) to podejście należące do 3. fali terapii poznawczo-behawioralnych. Choć w samej nazwie znajduje się słowo terapia, to techniki ACT-owe sprawdzają się także w treningu mentalnym w sporcie. Dzięki temu ACT jest metodą o potwierdzonej naukowo skuteczności, którą możemy wykorzystywać zarówno w trudnych momentach, gdy potrzebujemy wrócić do równowagi, jak do optymalizacji swojego przygotowania mentalnego.

Ważnym pojęciem w ACT-ie jest elastyczność psychologiczna. To ona jest głównym celem naszej pracy. Rozumiemy ją jako zdolność do przystosowania się do zmieniających się warunków i skutecznego reagowania na różne sytuacje. Dzięki jej rozwijaniu sportowcy realizują swoje cele i poprawiają ogólne samopoczucie. Rozwijając elastyczność psychologiczną, sportowcy mogą zachować koncentrację i odporność w obliczu wyzwań i niepowodzeń.

ACT pomaga nam określić i zrozumieć, co jest dla nas ważne oraz podejmować działania zgodne z naszymi celami i pragnieniami. Chcąc realizować swoje marzenia prędzej czy później natrafimy na różne przeszkody, zarówno zewnętrzne jak i w postaci trudnych myśli i uczuć. ACT wyposaża nas w umiejętności radzenia sobie z nimi, by pozostać na wyznaczonej przez siebie drodze.

Na elastyczność psychologiczną składa się 6 procesów, w ramach których trenujemy potrzebne umiejętności:

  • kontakt z chwilą obecną – to świadome kierowanie naszą uwagą, tam gdzie w danym momencie jej potrzebujemy, czy to na zewnątrz czy do naszego wewnętrznego świata. Dzięki niemu nawet w trudnych momentach możemy kierować uwagę na to, co ważne. Używasz tej umiejętności wtedy, gdy w obecności przeszkadzających myśli i tak decydujesz się skupić na działaniu, zamiast dać się pochłonąć swoim myślom.
  • defuzja – to może brzmieć dziwnie! Defuzja to dystansowanie się od myśli, zauważanie że są, ale nieoddawanie im kontroli nam zachowaniem. Możesz mieć myśl, że nie dasz sobie rady i nadal podejmować próby.
  • akceptacja – chodzi tu o aktywny proces otwierania się na to, co trudne, tak by te doświadczenia mogły przychodzić i odchodzić. Zamiast próbować pozbywać się swojej złości, możesz pozwolić jej odejść i wrócić do działania.
  • ja zauważające – to taka perspektywa, z której możemy zauważać różne nasze doświadczenia jakby z boku, trochę tak jakbyś był obserwatorem. Patrząc na to, co przeżywamy w taki sposób łatwiej nam zdecydować, jakie działania chcemy podejmować.
  • wartości – to nasze kierunki działania, mówią o tym, jak chcemy działać. Chcesz być zawodnikiem, który działa odważnie w trudnych momentach? Działanie z odwagą będzie więc Twoją wartością.
  • zaangażowanie działanie – to wszystko to, co robimy by działać w zgodzie z naszymi wartościami. Jak widzielibyśmy Twoją odwagę w działaniu?

Praca według modelu terapii akceptacji i zaangażowania sprawdzi zarówno we współpracy z dorosłymi zawodnikami, nastolatkami oraz dziećmi. ACT dysponuje wieloma technikami dopasowanymi do wieku zawodnika. Korzyści z włączenia ACT do swojego przygotowania będą czerpać zarówno zawodowcy, jak i amatorzy. Są także duże szanse, że techniki i podejście ACT-owe pomocne będzie w innych dziedzinach życia.

W kontekście sportowym ACT może być używany do radzenia sobie z lękiem związanym z wynikami, poprawy skupienia i koncentracji, polepszania wyników sportowych, radzenia sobie z trudnymi myślami i emocjami. Pomaga uwolnić się od niepomocnych zachowań i zacząć działać zgodnie z tym, co dla nas ważne.

Zastosowanie ACT w psychologii sportu można dopasować do indywidualnych potrzeb i celów każdego sportowca.

ACT może pomóc sportowcom rozwinąć umiejętności akceptacji, uważności i dystansowania się od myśli, aby skutecznie radzić sobie z lękiem przed słabymi wynikami. Ucząc się akceptowania niespokojnych myśli i emocji, bez prób ich kontrolowania lub eliminowania, zawodnicy mogą przekierować swoją uwagę i skupić się na swoich wynikach, co prowadzi do lepszych rezultatów

Sport jest nierozłącznie związany z dyskomfortem. Zarówno tym fizycznym, jak i psychicznym. ACT może pomóc sportowcom rozwinąć akceptację i gotowość do doświadczania tych doznań bez nadmiernej reaktywności lub prób unikania tego, co trudne za wszelką cenę. Akceptując dyskomfort i ból jako część sportowej podróży, sportowcy mogą pozostać zaangażowani w trening i osiągać satysfakcjonujące wyniki, nawet w trudnych warunkach.

Jedną z kluczowych ACT-owych umiejętności jest defuzja, czyli zdolność dystansowania się od swoich myśli i przekonań. Te one bardzo często decydują o niewykorzystanych szansach czy słabych wynikach. Sportowcy mogą nauczyć się obserwować swoje myśli, zamiast dać się im wciągnąć, co pozwala im lepiej zarządzać nad swoim stanem psychicznym i pozostać skupionym na zadaniu.

Uważność, podstawowy składnik ACT, polega na zwracaniu uwagi na chwilę obecną z otwartością, ciekawością i brakiem osądu. Sportowcy mogą skorzystać z praktyk uważności, aby poprawić skupienie, koncentrację i świadomość podczas treningu i zawodów. Będąc w pełni obecnym w danej chwili, zawodnicy mogą umiejętnie reagować na bieżące wydarzenia.

ACT pomaga sportowcom w zrozumieniu, co jest dla nich naprawdę ważne i dostosowywaniu tych wartości do celów związanych ze sportem. Proces ten polega na określeniu, co naprawdę się liczy dla danego sportowca i wykorzystaniu tych wartości jako kompasu prowadzącego do dokonywania wyborów i podejmowania działań, które prowadzą do poprawy wyników i ogólnej satysfakcji. Łącząc swoje codzienne działania ze swoimi wartościami, sportowcy mogą kultywować poczucie celu, motywacji i spełnienia w swoich sportowych wysiłkach.

Kiedy zawodnik zmaga się z kontuzją, ACT może pomóc w psychologicznej regeneracji. Pomaga  zaakceptować realia sytuacji, poradzić sobie z towarzyszącym jej stresem emocjonalnym i skoncentrować się na procesie rehabilitacji z zaangażowaniem i determinacją. ACT może również pomóc w określeniu alternatywnych sposobów pozostania zaangażowanym w sport podczas fazy rekonwalescencji.

Sportowcy często przechodzą okresy spadków wydajności. ACT może wspierać ich w radzeniu sobie w tych trudnych czasach, pomagając im rozwinąć akceptację i cierpliwość, odkrywać alternatywne strategie oraz utrzymywać motywację i zaangażowanie w osiąganie długoterminowych celów.

ACT zachęca sportowców do traktowania siebie z życzliwością i zrozumieniem, zwłaszcza w obliczu niepowodzeń lub niepowodzeń. Pomaga to utrzymać pozytywny obraz siebie, odbić się od rozczarowań oraz utrzymać motywację i odporność.

Jeśli chcesz włączyć ACT do swojego przygotowania napisz na [email protected] lub skorzystaj z formularza kontaktowego, żeby dowiedzieć się, jakie terminy są jeszcze dostępne.

Interesuje Cię terapia ACT w Krakowie? Pracuję przy ul. Halickiej 10/11. A może wolisz terapię ACT online? Możemy spotkać się na Skypie lub WhatsAppie. Stosuję ACT zarówno jako element treningu jak podejście terapeutyczne. Jestem w trakcie 4-letniej szkoły psychoterapeutycznej opartej o modele 3. fali, głównie ACT-u.

Sesja trwa 50 minut a jej koszt to 170 zł.

Psychologia sportu
8 + 3 =