Pewność siebie bywa różnie kojarzona. Czasem jest cechą pozytywną, która pozwala radzić sobie z wyzwaniami. Z drugiej strony może być utożsamiana z arogancją czy zuchwalstwem. Jaka jest między nimi różnica? Czy pewność siebie potrzebna jest w sporcie? Jak można ją rozwijać?
Z tego wpisu dowiesz się:
- czym jest pewność siebie,
- dlaczego pewność siebie jest najważniejszą cechą mentalną,
- jak odróżnić pewność siebie od arogancji,
- jak rozwijać pewność siebie.
Czym jest pewność siebie?
Pewność siebie w przypadku sportowców rozumiana jest jako wiara zawodnika w możliwość osiągnięcia sukcesu, zwłaszcza w sytuacjach, gdy nie osiąga on najlepszych wyników. Oznacza to, że nawet po kilku nieudanych startach czy meczach pewny siebie sportowiec nadal będzie przekonany, że ma szansę odnieść sukces w kolejnych zawodach.
Pewność siebie uznawana jest za najważniejszy czynnik mentalny. Ma ona bezpośredni wpływ na działanie. W jaki sposób? Jeśli nie jesteś przekonany, że potrafisz wykonać jakieś zagranie, figurę czy inny element gry, to prawdopodobnie nie zdecydujesz się spróbować.
Przykładowo – młody siatkarz, który jest przekonany, że zagrywka z wyskoku nie jest jego mocną stroną, raczej nie zdecyduje się jej wykonać podczas meczu. Napastnik w piłce nożnej, który nie jest pewny skuteczności swoich strzałów będzie wolał podać do kolegów, niż sam próbować skierować piłkę w światło bramki.
Pewność siebie ma szczególne znaczenie w sytuacjach trudnych. Wracając do naszego siatkarza – jeśli jego zespół wygrywa w spotkaniu 2:0, a w trzecim secie wynik prowadzi 23:10, to nawet jeśli zdaje sobie sprawę, że zagrywka z wyskoku nie wychodzi mu najlepiej, to i tak zaryzykuje, bo wie, że wygraną i tak mają już w kieszeni (choć oczywiście zdarzają się sytuację, w których drużyny potrafią odrobić taką przewagę). Ale jeśli ten sam zawodnik powędruje na zagrywkę w tie-breaku, przy stanie 13:12, to nie zaryzykuje zagrywki z wyskoku. Gdy wygrywasz, zawsze jesteś pewny siebie. Jednak kluczowe jest to, czy ta pewność siebie towarzyszy Ci także podczas trudnych momentów. Sportowiec, który wierzy w swoje możliwości traktuje trudną sytuację jako wyzwanie.
Pewność siebie a arogancja
Pewność siebie jest cechą pozytywną. Pozwala podejmować trudne wyzwania z przekonaniem, że sukces jest możliwy. Jednak czasem może być mylona z arogancją. Czym różni się zawodnik arogancki od pewnego siebie?
Arogancki sportowiec będzie zawsze przekonany o swojej wyższości nad rywalami. Będzie traktował ich protekcjonalnie i chciał pokazać wszystkim, że jest od nich lepszy. Z kolei pewny siebie zawodnik nie czuje konieczności pokazywania swojej wyższości. Jest świadomy tego, co robi dobrze, ale nie musi się z tym obnosić i pokazywać na każdym kroku.
Osoby aroganckie traktują innych jako gorszych od siebie. Dla pewnej siebie jednostki ludzie są równi i każdy zasługuje na szacunek.
Arogancki zawodnik za wszelką cenę będzie chciał ukryć swoje słabsze strony. Z kolei, ten pewny siebie doskonale wie, gdzie tkwią rezerwy, nad którymi trzeba pracować. Potrafi je jednak zrekompensować innymi umiejętnościami. A nad rezerwami pracuje, by stać się jeszcze lepszym.
Jak rozwijać pewność siebie?
Pewność siebie to ważny element treningu mentalnego. Oznacza to, że możliwe jest jej rozwijanie i trenowanie. Co byłoby dla Ciebie łatwiejsze – wymienienie mocnych stron czy rezerw? Z moich doświadczeń wynika, że dużo prościej jest wymienić wady lub to, czego nie umiemy niż mocne strony. A świadomość swoich umiejętności jest podstawą pewności siebie. Spróbuj wykonać to ćwiczenie. Zapisz na kartce swoje rezerwy i mocne strony. Nad rezerwami możesz pracować (o wyznaczaniu i osiąganiu celów pisałam TUTAJ). A o swoich mocnych stronach po prostu musisz pamiętać!
Jeśli będziesz mieć problem z wymienieniem mocnych stron, możesz zapytać o to trenera, kolegów z drużyny, przyjaciół czy bliskich. Być może na pewne kwestie w ogóle nie zwracasz uwagi, ale doceniają je osoby w Twoim otoczeniu? Miej przy sobie zawsze ściągawkę z swoimi mocnymi stronami. Pomogą Ci one w trudnych momentach, kiedy pojawi się zniechęcenie.
Pewność siebie w drużynach sportowych
O mocnych stronach trzeba pamiętać także w sportach drużynowych. Jakie są mocne strony poszczególnych zawodników? Co każdy z nich wnosi do zespołu, z czego korzysta cała drużyna? Warto przedyskutować to w zespole. Pozwoli to zawodnikom nie tylko wzmocnić pewność siebie, ale także wprawi ich w dobry nastrój, zmotywuje do dalszej pracy, niezależnie od tego, czy są to sportowcy odgrywający pierwsze skrzypce w drużynie, czy rezerwowi.
Czujesz, że ten temat Cię dotyczy? Umów się na sesję, popracujemy nad Twoją najlepszą formą ?
Psychologia sportu