Na co zwrócić uwagę przy wyborze psychologa?
Decyzja została podjęta – czas skorzystać z pomocy psychologa, np. sportowego. To ogromnie ważny krok, ale równie istotny jest jeszcze przed Tobą. Chodzi o wybór odpowiedniej osoby. Na co zwrócić uwagę? W jaki sposób sprawdzić, czy dana osoba rzeczywiście ma odpowiednie kompetencje do pracy nad sferą mentalną?
Z tego wpisu dowiesz się:
- na jakie elementy zwrócić uwagę wybierając specjalistę do pracy
Po pierwsze, wykształcenie
Zacznijmy od najważniejszej kwestii – kto ma podstawy do tego, by nazywać się psychologiem? Psychologiem jest osoba, która ukończyła 5-letnie studia magisterskie z psychologii. Nie jest psychologiem ktoś kto się psychologią tylko interesuje albo przeczytał kilka książek (a niestety różne osoby w mediach często taki tytuł niezasłużenie otrzymują). Jeśli więc decydujesz się pójść do psychologa, to sprawdź, czy ta osoba rzeczywiście nim jest.
Dlaczego to takie ważne? Otóż psycholog sportowy poza znajomością samej sportowej specyfiki ma pojęcie o innych dziedzinach psychologii – chodzi np. o psychologię rozwoju człowieka, procesów poznawczych czy psychologii społecznej. Powinien mieć także pojęcie o zaburzeniach i potrafić dostrzec, kiedy praca powinna być głębsza niż trening mentalny. Zazwyczaj takie osoby mają za sobą wiele szkoleń, bo same studia psychologiczne to dopiero początek kształcenia się. Osoba wykształcona w zakresie ludzkiej psychiki będzie potrafiła dostrzec, gdy dzieje się coś niepokojącego (np. pojawiają się symptomy depresji) czy jest w stanie rozpoznać cechy charakterystyczne dla zaburzeń osobowości.
Niedawno na Instagramie miała miejsce akcja #sprawdzspecjaliste, której celem było właśnie podzielenie się z szerszym gronem swoimi kompetencjami, tak by móc świadomie wybrać odpowiedniego specjalistę. Tam też Was odsyłam.
W Polsce nie istnieje niestety ustawa o zawodzie psychologa. W związku z tym każdy może otworzyć gabinet psychologiczny, psychoterapeutyczny i takimi tytułami się posługiwać. Jeśli więc masz jakieś wątpliwości co do wykształcenia osoby, do której chcesz się zwrócić, to warto dopytać o dyplom, wykształcenie, ukończone kursy.
Po drugie, jak pracuje specjalista
Każdy z nas jest inny i wymaga indywidualnego podejścia. Dwaj zawodnicy zmagający się z tym samym problemem mogą rozwiązać je na kompletnie inne sposoby! Jeśli wypracowane rozwiązanie nie będzie skrojone „na miarę” może okazać się nieskuteczne. Dlatego też w przypadku ludzkiej psychiki gotowe rozwiązania ukazywane jako magiczne rozwiązanie wszystkich dotychczasowych problemów nie zdają egzaminu. Praca powinna być elastyczna i dopasowana do potrzeb. Rozwiązanie dla wszystkich to rozwiązanie dla nikogo.
Psychologia nie jest jednolitą dziedziną. Oznacza to, że funkcjonuje w niej wiele nurtów, które proponują różne rozwiązania dla tych samych problemów. Specjalista nie musi pracować w jednym, niekiedy korzysta z technik pochodzących z różnych szkół, w zależności od potrzeb klienta. O to także warto dopytać – w jakim podejściu pracuje specjalista, z jakich technik korzysta. Zawsze można go także poprosić o wytłumaczenie, na czym polega dany nurt.
Po trzecie, egocentryzm czy klientocentryzm
Marketing to teraz taki must have, nieodłączny element prowadzenia każdego biznesu. Ale tak to już w marketingu bywa, że wiele miejsca poświęca się temu, w jaki sposób dobrze sprzedać siebie. Forma znacznie przerasta treść. Duże znaczenie mają używane słowa, a rynek jest przepełniony książkami poświęconymi skutecznym komunikatom marketingowym. Na co zwrócić uwagę w tym morzu sztuczek i trików? Na to, co jest głównym tematem strony specjalisty, którego chcesz sprawdzić. Przeczytaj jakie treści zamieszcza na swojej stronie, czy więcej pisze o sobie (dużo komunikatów „ja”, „moje”) czy jednak to Klient jest stawiany na pierwszym miejscu i to jego potrzebny zajmują główne miejsce w komunikacji.
Po czwarte, gwarancja
Jeśli specjalista daje Ci gwarancję sukcesu to od razu w głowie powinna Ci się zapalić czerwona lampka. Na sukces w sporcie składa się tak wiele czynników, że uzależnianie go tylko od sfery mentalnej jest dużym nadużyciem. W wielu przypadkach rzeczywiście to mental decyduje o ostatecznym wyniku, ale nie oznacza to, że mając dobrze „ogarniętą” głowę ma się zwycięstwo w kieszeni i nie trzeba się już oglądać na wszystkie inne elementy przygotowania. Poza tym praca nad psychiką w ogromnej części to praca własna. Psycholog nie wykona tej pracy za siebie, więc w jaki sposób może Ci zagwarantować efekty?
Po piąte, określ kogo rzeczywiście potrzebujesz
Obecnie bardzo popularne jest określenie trener mentalny. Jest jednak tak niedookreślone i nic nie mówi o kwalifikacjach osoby i jej kompetencjach, że mogą używać go wszyscy, niezależnie od tego, jak dużo rzeczywiście mają do czynienia z ludzką naturą i zachowaniami. Często mylonymi pojęciami są także coach i psycholog. Nie ma gotowej odpowiedzi na to, czy lepsza będzie praca z coachem czy psychologiem, warto jednak wiedzieć, jakie są między nimi najważniejsze różnice.
Podstawowa dotyczy tego, że coaching ma na celu przyspieszanie rozwoju. Szczególnie dobrze sprawdzi się on w przypadku osób, które mają już dużą samoświadomość – zdają sobie sprawę ze swoich schematów działania, potrafią zarządzać swoim emocjami itd. Celem jest tutaj rozwój, a nie rozwiązanie psychologicznych problemów. Jeśli jednak tych umiejętności brakuje to lepszym rozwiązaniem będzie praca z psychologiem, dotycząca głębszych problemów. Zakres pomocy, jaką może świadczyć jest po prostu szerszy. W przypadku sportu – cele są bardzo podobne – w końcu chodzi o rozwój, ale metody dotarcia do niego i zakresu wsparcia będą już inne.
Przeczytaj także o 5 mitach o psychologii sportu
W pracy nad własną psychiką trudno o gwarancję. Nawet najdłuższa lista szkoleń i certyfikatów nie oznacza, że z taką osobą będzie nam się dobrze współpracowało. W grę wchodzą także względy osobowościowe – z niektórymi od razu odnajdujemy wspólny język, z innymi zwyczajnie nam nie po drodze. Ma to ogromne znaczenie zwłaszcza w tak delikatnej pracy psychologicznej. Warto jednak minimalizować ryzyko trafienia na osobą niekompetentną czy nieodpowiednią – zwracając uwagę na tych kilka podstawowych kwestii.
Czujesz, że ten temat Cię dotyczy? Umów się na sesję, popracujemy nad Twoją najlepszą formą ?
