Wiosna to w wielu dyscyplinach czas rozstrzygnięć. Właśnie warzą się losy złotych medali, wysokich miejsc, sukcesów i porażek. To poważny sprawdzian dla zawodników, także pod względem mentalnym. Dlatego też tak często pada pytanie – jak dobrze przygotować się do zawodów.
Z tego wpisu dowiesz się:
- jak przygotować się do zawodów niezależnie od dyscypliny, jaką uprawiasz.
Uwaga na początek! Nie da się w kilka dni dobrze przygotować mentalnie do zawodów, zwłaszcza jeśli nigdy wcześniej nie poświęcałeś czasu na trening mentalny. Tak samo jak do meczu o mistrzostwo nie przygotujesz się tydzień przed. W obu przypadkach mamy do czynienia z treningiem, zatem tylko systematyczne ćwiczenia mogą przynieść zamierzony efekt. Trening psychologiczny rozpoczęty na kilka dni przed ważnym startem nigdy nie da tak dobrych efektów jak regularna praca nad mentalnym przygotowaniem.
Tutaj możesz dowiedzieć się, jak wygląda praca z psychologiem sportu
Końcówka sezonu to także nienajlepszy czas na wprowadzanie nowości. Po prostu, może zabraknąć Ci czasu na dokładne wyćwiczenie nowych umiejętności. Dlatego trenujesz przez cały sezon, by w najważniejszym momencie być odpowiednio przygotowanym.
Ważne mecze – słabsza forma
To na te najbliższe rozgrywki czekałeś cały sezon. To Twój cel i to o nim myślałeś rozpoczynając przygotowania. Teraz musisz być w pełnej gotowości, by móc wykorzystać wszystkie swoje umiejętności. I choć to teraz powinno być najlepiej, to w tym momencie często pojawia się spadek formy. Dlaczego?
Po pierwsze – zmęczenie. Masz już za sobą X spotkań, Y przebiegniętych kilometrów i Z wyskoków. To ogromne obciążenie dla Twojego organizmu, gdy tydzień w tydzień zmuszasz go do działania na najwyższych obrotach. Fizycznie jest Ci coraz trudniej sprostać coraz wyższym wymaganiom. Może przydarzyła Ci się także kontuzja i nie czujesz, że odzyskałeś już pełnię sił. Dlatego zawsze pamiętaj o odpoczynku i regeneracji, gdy tylko to możliwe (a więcej o wadze odpoczynku znajdziesz tutaj).
Po drugie, presja staje się coraz większa. Jedna porażka może zdecydować o tym, co będzie dalej – czy drużyna/zawodnik osiągnie postawiony sobie cel czy będzie musiał/a radzić sobie z porażką. Te dwa czynniki sprawiają, że dyspozycja pogarsza się wtedy, gdy powinna być jak najlepsza.
Dlaczego tak się dzieje?
Wynik przede wszystkim
Wynik jest najważniejszy. W sporcie zawsze jest ważny, ale w końcówce sezonu wszystko inne (np. cele szkoleniowe) schodzi na dalszy plan. To na wyniku koncentrują się wszyscy – zawodnicy, trenerzy, członkowie sztabu, działacze, kibice. Tylko, że w przypadku tych pierwszych koncentracja na wyniku może okazać się poważną pułapką.
Skupiając się na rezultacie pomijasz to, co ma się wydarzyć pomiędzy rozpoczęciem rozgrywek a ich zakończeniem. A właśnie to, co tam będzie się działo zdecyduje o tym, jaki wynik ostatecznie osiągniesz.
Może to wprowadzić nerwowość, stres, rozdrażnienie czy inne negatywne emocje. Im więcej będziesz ich przeżywać, tym mniejsze będą szanse, że Twój start będzie tak dobry, jak tego potrzebujesz.
Oczekiwania
Jeśli w ostatnim czasie często mówisz sobie, że: muszę to zrobić, powinienem, lepiej żebym, koniecznie muszę… to dodatkowo wzmacniasz oczekiwania i nadzieje. Skupienie się na oczekiwaniach i na to, co „musisz” wywołuje dodatkową presję, zdenerwowanie i napięcie.
Zbyt dużo myślenia
Myślenie traktujemy jako coś pozytywnego – ma w naszym społeczeństwie dużą wartość. W końcu ile razy słyszymy „ty w ogóle nie myślisz; pomyśl zanim coś zrobisz”.
Chyba, że chodzi o przygotowanie do ważnej rozgrywki. Wtedy myślenie może przeszkadzać. Sprawia, że próbujesz za dużo, starasz się za bardzo. Nie chodzi o to, że dodatkowy wysiłek jest czymś złym, ale to o by nie było go za dużo. W przeciwnym razie może doprowadzić do najczarniejszego scenariusza.
Przypomnij sobie swoje najlepsze wykonanie. Ile było w nim myślenia, a ile po prostu grania? Myśląc zaburzasz swoje automatyczne ruchy, nawyki, czyli coś, co do tej pory dawało Ci przewagę. Mniej myśl – daj się porwać grze, zanurz się w niej.
Zastanów się, jak chciałbyś czuć się przed zawodami fizycznie (np. wyspany, silny, pełen energii) oraz psychicznie (skoncentrowany, zmotywowany, szczęśliwy, zrelaksowany). To właśnie ten stan chcesz odtworzyć przed najważniejszym pojedynkiem.
Jak przygotować dobrze przygotować się do zawodów?
1. Bądź, jak dziecko
W profesjonalnym sporcie łatwo zapomnieć o tym, jak w ogóle rozpoczęła się sportowa przygoda. W wielu przypadkach je początek wiązał się właśnie z dziecięcą radością grania dla samej gry. Przypomnij sobie, co takiego spodobało Ci się jako dziecku w tej dyscyplinie i spróbuj odtworzyć te doświadczenia teraz. Czerp z gry tę samą radość, jaką miałeś jako dziecko.
2. Nie masz nic do stracenia
Właśnie z takim nastawieniem podchodź do rywalizacji. Tak jakby ten wynik o niczym nie decydował (gdyby spojrzeć na to z bardzo szerokiej perspektywy to rzeczywiście może tak być). Jeśli będziesz czuł, że walka toczy się na śmierć i życie, to presja może wzmocnić się tak bardzo, że nie pozwoli Ci pokazać się z dobrej strony. Grasz najlepiej wtedy, gdy pozbywasz się oczekiwań, lęku czy presji, a myślisz tylko o tym, co masz do wykonania. Tak jakbyś wyłączył umysł i pozwolił ciału przejąć pełną kontrolę nad tym, co się dzieje. A ono na pewno wie, co robić!
3. Nie myśl o konsekwencjach
Obawa przed następstwami pewnych zagrań może silnie wpływać na podejmowane na boisku decyzje. Np. jeśli zawodnik będzie bał się zaryzykować na zagrywce i zdecyduje się posłać łatwą piłkę za siatkę, to musi liczyć się z tym, że pozbawia się szansy na zdobycie punktu bezpośrednio z zagrywki. Nawet jeśli wie, że mógłby ją zepsuć. W najważniejszych meczach nie ma miejsca na zamartwianie się o konsekwencje – kto nie ryzykuje nie pije szampana.
4. Przygotuj się
Zrób wszystko, by przed meczem móc powiedzieć sobie: jestem tak dobrze przygotowany, jak to tylko możliwe. To wszystko, co możesz zrobić. Nie zagwarantuje Ci to zwycięstwa, ale brak przygotowania zdecydowanie przybliży Cię do porażki.
5. Działaj
Podczas zawodów bądź maksymalnie skupiony, pochłonięty grą i gotowy do wysiłku. Od początku do samego końca rozgrywki. Znów – to nie zapewni sukcesu, ale brak odpowiedniej postawy gwarantuje porażkę.
6. Nie żałuj
Nawet jeśli ostatecznie będziesz musiał zmierzyć się z porażką, to nie rozpamiętuj jej. Zrób analizę, określ co musisz poprawić, ale nie pozwalaj sobie wpaść w błędne koło pretensji. Jeśli przygotujesz się do zawodów najlepiej, jak to możliwe i podczas rywalizacji dasz z siebie wszystko, łatwiej będzie Ci poradzić sobie z możliwą porażką.
Czujesz, że ten temat Cię dotyczy? Umów się na sesję, popracujemy nad Twoją najlepszą formą ?
Psychologia sportu
Źródło:
https://www.psychologytoday.com/us/blog/the-power-prime/201903/mental-tips-performing-your-best-in-your-championships