Jak wejść w stan flow?
Stan flow w sporcie to forma, o której marzą zawodnicy podczas największych sportowych imprez. O ile został on dokładnie opisany pod względem teoretycznym, to trudno znaleźć praktyczne zalecenia, które pozwoliłyby osiągać go „na życzenie”. Temat ten od dawno inspiruje badaczy, którzy sprawdzają, jakie techniki pozwalają osiągnąć stan flow. I właśnie wyniki badań pozwalają szukać odpowiedzi na pytanie, jak wejść w stan flow?
Z tego wpisu dowiesz się:
- czym jest stan flow,
- jak, według badań, wejść w stan flow.
Czym jest stan flow?
Obszerniejsze omówienie tego, czym jest stan flow w sporcie znajdziesz w jednym z poprzednich artykułów. Tutaj przypomnę tylko najważniejsze kwestie. Stan flow, po polsku określany, jako stan przepływu, polega na całkowitym skupieniu się na wykonywanej czynności. W stanie flow nie docierają Ciebie informacje z zewnątrz, liczy się tylko to, co robisz.
Jak wejść w stan flow?
Odpowiedzi na to pytanie szukają zarówno zawodnicy, jak i badacze. Ten trudno uchwytny moment rozpala wyobraźnię wielu. I może dlatego, że tak trudno go opisać, a jeszcze trudniej osiągnąć, budzi takie zaciekawienie. Dotychczas przeprowadzone badania pozwoliły wyodrębnić dwa czynniki, ułatwiające osiągniecie stanu flow.
Muzyka a stan flow
Pates, Karageorghis, Fryer, i Maynard (2003) zbadali wpływ wyobrażeń dotyczących wykonania oraz indywidualnie dobranej muzyki na stan flow osiągany podczas treningu netballa. Na początku pytali zawodników, czym według nich jest stan flow. Ich zadaniem było przywołanie w pamięci doświadczeń i obrazów, które, w ich ocenie, odzwierciedlały stan flow. Drugim zadaniem był wybór muzyki, która według nich pasowała do tego doświadczenia. Następnie badani wykonywali serię strzałów, jednocześnie słuchając wybranej przez siebie muzyki. U dwóch z trzech badanych zawodników zaobserwowano poprawę wykonania zadania oraz zanotowano wzrost w subiektywnym poczuciu doświadczenia stanu flow.
Wizualizacja a stan flow
Z kolei badania Koehna i in. (2014) miały na celu sprawdzenie efektywności stosowania wizualizacji dla wzmocnienia doświadczania stanu flow i poprawy wyników wśród młodych zawodników tenisa. Badacze założyli, że stosowanie konkretnych typów ćwiczeń wizualizacji pomoże w doświadczeniu kluczowych aspektów stanu flow, a tym samym pozwoli na poprawę wykonania w sporcie. W badaniu wykorzystywano wizualizacje, które koncentrowały się na:
- technicznym wykonywaniu zadania
- taktycznym wykonywaniu działania
- zwiększeniu postrzegania pewności siebie i skuteczności własnego wykonania.
Połączono je ze kluczowymi aspektami stanu flow tzn. poczuciem, że zadania dostosowane są do możliwości, jasnych celów, koncentracji na zadaniu i poczuciu kontroli. Na ich podstawie badacze stworzyli specjalne skrypty do wizualizacji zawierające m.in. takie zdania:
- Wiesz, że masz umiejętności, by skierować piłkę dokładnie tam, gdzie chcesz.
- Im bliżej Ciebie jest piłka, tym bardziej jesteś skoncentrowany, na tym, że uderzając, skierujesz piłkę dokładnie tam, gdzie chcesz.
- Jesteś na tyle pewny swoich umiejętności, że nawet w trudnych sytuacjach, wiesz, że masz zdolności, by sprostać wyzwaniu i odnieść sukces.
W badaniu wzięło udział 4 tenisistów. Przez 6 tygodni wykonywali oni sesje ćwiczeniową składają się z ćwiczeń, relaksacyjnych i dwóch wizualizacji. Każda sesja trwała 10-15 minut. Zaczynała się od ćwiczeń relaksujących, następnie zawodnicy, korzystając z gotowego skryptu do wizualizacji ćwiczyli wykonanie dwóch elementów gry w tenisa. Badani powtarzali ćwiczenia 3 razy w tygodniu. Po tym czasie u 3 na 4 badanych odnotowano nieprzerwany wzrost w doświadczaniu stanu flow, natomiast wszyscy 4 uczestnicy poprawili swoje umiejętności serwowania oraz uderzenia od ziemi. Wszyscy zanotowali także wzrost pozycji w rankingu.
Wnioski
Badania te, choć przeprowadzane na bardzo małej grupie osób, dostarczają wskazówek, jak wejść w stan flow. Warto skorzystać z dotychczas potwierdzonych efektów – dobierania odpowiedniej muzyki oraz stosowania wyobrażeń. Na początek jedno musisz spróbować określić, jak u Ciebie przejawia się stan flow.
Czujesz, że ten temat Cię dotyczy? Umów się na sesję, popracujemy nad Twoją najlepszą formą ?
Źródła:
Koehn, S., Morris, T., Anthony, W., (2014). Imagery Intervention to Increase Flow State and Performance in Competition. Sport Psychologist 28(1):48-59.