Trener mentalny, coach, psycholog, a może psychoterapeuta – kto Ci pomoże?
Zdrowie psychiczne i rozwój osobisty to dziedziny, w których jest wiele nieścisłości związanych z zakresem działania różnych specjalistów. Często zdarza się, że szukając pomocy sportowcy lub ich bliscy nie do końca wiedzą do kogo się zwrócić, tak by otrzymać odpowiednią i rzetelną pomoc. Łatwo się pogubić wśród tylu różnych tytułów. Na jakie osoby możemy trafić szukając pomocy? Jakie mają uprawnienia? Na co zwrócić uwagę wybierając odpowiednią osobę dla siebie?
Trener mentalny
Słowo-worek, którym może posługiwać się dosłownie każdy. Niezależnie od tego, czy ma wykształcenie związane ze obszarami zdrowia psychicznego czy po przeczytał kilka książek z dziedziny treningu mentalnego. Z drugiej strony to dobrze brzmiące określenie, kojarzące się z sportem i pozbawione negatywnego zabarwienia (jak jeszcze czasem dzieje się w przypadku słowa „psycholog”). Określeniem trenera mentalnego będą posługiwać się zarówno akredytowani coachowie czy psycholodzy, jak i osoby bez żadnego wykształcenia w tym kierunku. Dlatego warto podpytać taką osobę o to, jakie formalne wykształcenie za nią stoi.
Trening mentalny to:
zbiór metod i ćwiczeń (technik) psychologicznych, które przez systematyczne i długotrwałe oddziaływanie prowadzą do wzrostu kontroli zachowania i emocji, podniesienia poziomu wielu cech psychicznych (np. koncentracji uwagi) oraz do zwiększenia odporności (wytrzymałości) psychicznej w obliczu stresu (Nowicki, 1991).
Przeczytaj więcej o przygotowaniu mentalnym
Coach
Bycie coachem także miewa negatywny wydźwięk. Zwłaszcza że było wykorzystywane przez wielu pseudospecjalistów i często może kojarzyć się z wciskaniem niewiele wnoszących sloganów. Z drugiej strony są także coachowie świetni w swoim fachu i dobrze rozumiejący istotę i zakres swojej pracy. Według definicji ICF Polska (czyli polskiego oddziału największej ogólnoświatowej organizacji coachingowej zrzeszającej profesjonalnych coachów) coaching to:
towarzyszenie klientowi w kreatywnym procesie, który skłania do myślenia i inspiruje do maksymalizacji zawodowego i osobistego potencjału.
Mianem coacha także może posługiwać się osoba zarówno posiadająca oficjalną akredytację i uprawnienia, jak i pozbawiona jakichkolwiek formalnych kwalifikacji. Warto zwrócić także uwagę, że akredytowani coache mają obowiązek postępować według Kodeksu Etycznego i pracować według określonych standardów.
Psycholog
Tytuł psychologa może zdobyć tylko osoba, która ukończyła 5-letnie studia psychologiczne. Po ich zakończeniu zyskuje kwalifikacje do prowadzenia poradnictwa, wsparcia psychologicznego czy konsultacji. Ukończenie samych studiów psychologicznych to często dla psychologów dopiero początek drogi. Tak jest w przypadku psychologów sportu, którzy poza ukończeniem wspomnianych studiów dodatkowo szkolą się w pracy ze sportowcami – np. podczas specjalistycznych zajęć, które może organizować uczelnia lub podczas studiów podyplomowych. Psycholog w swojej pracy zobowiązany jest przestrzegać Kodeksu Etycznego Psychologa.
W trakcie studiów psycholog zdobywa wiedzę z całego zakresu psychologii jako nauki o człowieku. Dzięki temu jeśli zauważy, że to z czym się zmagasz przekracza jego kompetencje, przekieruje Cię do innego specjalisty, np. psychoterapeuty.
Dowiedz się także na co zwrócić uwagę przy wyborze psychologa
Psychoterapeuta
Z kolei psychoterapeuta to osoba po studiach magisterskich (zazwyczaj psychologicznych, ale nie dla wszystkich szkół psychoterapii jest to warunek konieczny), która dodatkowo ukończyła szkołę psychoterapii. Ta trwa zazwyczaj 4-5 lat i tylko bycie w trakcie kursu bądź jego ukończenie uprawnia do prowadzenia psychoterapii.
A może psychiatra?
Psychiatra to osoba po studiach medycznych. Jest więc lekarzem ze specjalizacją z psychiatrii. Jako jedyna ma uprawnienia przepisywanie leków. Psychiatra także może ukończyć szkołę psychoterapii, a tym samym prowadzić terapię.
Do kogo się wybrać?
Nawet mając ogólne pojęcie, jaki jest zakres kompetencji poszczególnych specjalności czasem od razu określić, jaki specjalista będzie dla nas najlepszy.
- Jeśli chcesz pracować nad rozwojem swoich umiejętności mentalnych, przygotowaniem do zawodów, nauczyć się określonej techniki, np. wizualizacji czy relaksacji wybierz psychologa lub coacha (albo trenera mentalnego z formalnym wykształceniem)
- jeśli zmagasz się z poważnymi trudnościami lub podejrzewasz że cierpisz na którąś z chorób psychicznych (np. depresję, zaburzenia odżywania, ataki paniki) poszukaj certyfikowanego psychoterapeuty. Możesz także skonsultować się z psychiatrą.
Proś o pokazanie dyplomu
Wyboru na pewno nie ułatwia fakt, że niestety na rynku usług psychologicznych znajdą się osoby świadomie wprowadzające w błąd w zakresie swojego wykształcenia. Dlatego jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości w zakresie wykształcenia i gotowości do pracy danej osoby, nie wahaj się poprosić o pokazanie dyplomu. Jeśli trafiłeś na prawdziwego specjalistę to ucieszy się, że o to pytasz 🙂 Natomiast jeśli to osoba, która próbuje wprowadzić Cię w błąd to prawda szybko wyjdzie na jaw…
Czujesz, że ten temat Cię dotyczy? Umów się na sesję, popracujemy nad Twoją najlepszą formą?
