Jak motywować dziecko podczas nauki online? – 9 wskazówek
Wróciliśmy do nauki zdalnej. Sytuacja jest trudna dla wszystkich: dla nauczycieli, rodziców i dzieci po raz kolejny wyrwanych ze szkolnego środowiska. W takich warunkach trudno o utrzymanie motywacji na do nauki na odpowiednim poziomie. To jedno z wyzwań, jakie postawiło przed nami przeniesienie szkolnych zajęć przed ekrany komputerów. Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne (APA) sformułowało 9 wskazówek dotyczących podtrzymywaniu motywacji do nauki w domu.
Z tego wpisu dowiesz się:
- w jaki sposób wspierać dzieci podczas nauki zdalnej
Co mogę kontrolować, a czego nie?
W psychologii sportu dużo miejsca poświęca się umiejętności rozróżniania czynników zależnych i niezależnych od nas. Niezależne to te, na które w ogóle nie mamy wpływu. Nie możemy zrobić nic, by je zmienić. Skupianie się na nich wyczerpuje naszą energię i sprawia, że czujemy się smutni, źli, bezsilni. Z kolei czynniki zależne od nas, to te które znajdują się pod naszą kontrolą. To nad nimi możemy pracować. Zaangażowanie się w takie działania pozwala odzyskać poczucie kontroli nad sytuacją.
Nauczanie zdalne zostało nam narzucone z góry. To potężne źródło frustracji dla nauczycieli i rodziców. Nadal mamy wpływ, na to jak przebiegać będą zdalne lekcje i w jaki sposób będziemy wspierać dzieci w nauce. Mimo że nauka odbywa się w innych warunkach, to ciągle jest wiele okazji, by uczyć dziecko ważnych życiowych umiejętności – zarządzania własnym czasem, planowania, wytrwałości.
1. Pozwól dziecku zaplanować, jak będzie się uczyć
Działanie zgodnie z wyznaczonym przez siebie planem będzie dla dziecka bardziej motywujące, nawet gdy ma do zrobienia zadania z przedmiotów, za którymi nie przepada. Dlatego pozwól mu samodzielnie ustalić plan działania. Możecie rozpisać krok po kroku, jakie zadania będzie wykonywać. Możesz zapytać np.:
- Widzę, że masz do odrobienia zadania z matematyki, polskiego i przyrody. Które chciałbyś zrobić najpierw?
- Jak myślisz, które zajmie Ci najwięcej czasu?
- Co planujesz napisać w wypracowaniu z polskiego?
Dzięki temu dziecko poza samym odrobieniem pracy domowej uczy się samodzielnie planować swoje działania i przewidywać, ile czasu będzie potrzebowało na ich wykonanie. Poznaje także swój styl pracy – czy będzie wolało zaczynać od najprostszych czy może od najtrudniejszych?
2. Pomagaj w planowaniu czasu na odrabianie zadań i monitorowaniu efektów
Część zadań domowych ma teraz charakter projektowy. To dla dziecka dobra okazja do nauki zarządzania swoim czasem, nie tylko możliwość poszerzenia wiedzy związanej z przedmiotem. Pracę nad tym elementem możesz zacząć tak:
- Widzę, że masz na weekend projekt do przygotowania. Co musisz zrobić, żeby skończyć go w terminie? Jak myślisz, w jakim czasie mógłbyś je wykonać?
Zachęć dziecko do przygotowania prostego planu pracy. Samo stworzenie go w graficznej formie może być dla dziecka zabawą. Pod koniec dnia sprawdźcie, jak w jakim stopniu plan został zrealizowany. Jeśli pojawiło się coś nieprzewidzianego, wprowadźcie potrzebne zmiany. Dzięki temu dziecko ma okazję zobaczyć, że jest skuteczne, gdy działa zgodnie z planem.
3. Chwal za wysiłek
Jednym z najsilniejszych motywatorów są właśnie odpowiednio wypowiedziane pochwały. Doceniaj wysiłek, jaki dziecko włożyło w opanowanie nowego materiału. Może to dla niego duże wyzwanie, zwłaszcza gdy pomoc nauczyciela jest ograniczona. Możesz pochwalić go np. tak:
- Masz rację, że te zadania z matematyki były trudne. Ale zobacz, warto było poświęcić na nie kilka godzin. Dzięki temu, że długo ćwiczyłeś, potrafisz je teraz bezbłędnie wykonywać.
4. Nagradzaj i naucz dziecko nagradzać się za wykonanie ważnych, ale nudnych zadań
Każdy z nas musiał kiedyś zmierzyć się z takim zadaniem. Niektóre zagadnienia wymagają wielokrotnego powtórzenia, co dla dziecka często okazuje się po prostu nudne. Dlatego zawsze warto mieć dla siebie nagrodę za ich wykonanie. Nie musi być to coś materialnego! Wspólnie spędzony czas, gra w planszówki, dodatkowe minuty na konsoli, spacer, przygotowanie ulubionej potrawy to także ważne dla dziecka nagrody.
5. Przekazuj dziecku informacje zwrotne
I to koniecznie konkretne, wiarygodne i szczere. Możesz powiedzieć np.:
- Bardzo podoba mi się zakończenie, które napisałeś. W ogóle się tego nie spodziewałam!
- Jestem pod wrażeniem, jak wytrwale pracowałeś nad tym zadaniem, zwłaszcza że wymagało tyle wysiłku.
Dzieci, zwłaszcza młodsze, mogą mieć problemy z dostrzeżeniem efektów swojej pracy. Pamiętaj, że poczucie własnej skuteczności, czyli przekonanie, że dam radę poradzić sobie z wyzwaniem, to podstawa angażowania się w trudne zadania w dorosłości.
6. Pokazuj błędy, jako możliwości nauczenia się czegoś nowego
Wszyscy popełniamy błędy, zwłaszcza podczas nauki. To naturalne, że dziecko może mieć trudności w opanowaniu nowego materiału, czy to szkolnego czy treningowego. To, w jaki sposób dziecko będzie podchodzić do błędów zależy od nas – dorosłych. Jeśli dla nas będzie to „koniec świata”, to dla dziecka tym bardziej. Nawet, gdy nie powiemy mu tego wprost. Dzieci wiele uczą się z obserwacji naszego zachowania. My sami powinnyśmy podchodzić do błędów, jako informacji, że coś należy zmienić, zmodyfikować, by móc takie nastawienie przekazać młodym.
W warunkach szkolnych to znacznie trudniejsze, bo przecież to błędy decydują o ocenach. Sprawdziany i egzaminy nadal będą wyglądać w ten sposób, ale w codziennej nauce warto mieć to na uwadze i pokazywać dzieciom, jak wyciągać z nich wnioski. Razem zastanówcie się, jak można poprawić błędy. Rozmawiajcie, co następnym razem należy zrobić inaczej. Pamiętaj, że warto chwalić dziecko za wysiłek, niezależnie od końcowego efektu.
7. Kiedy zadanie jest za trudne pomóż dziecku podzielić je na mniejsze kroki
Czy w trakcie nauki zdalnej będą zadania, które wydadzą się dziecku przytłaczające, za trudne? Na pewno. Wtedy warto pokazać mu, jak dzielić swoją prace na mniejsze części. Jak zjeść słonia? Po kawałku 🙂
Możesz pomóc pytając:
- Jaki jest pierwszy krok, który musisz wykonać czy zrobić to zadanie?
- Co zrobisz dalej? Co będzie potem?
Przydatna może być tutaj drabina. Na narysowanej drabince dziecko na każdym stopniu może wypisać kolejny krok, etap działania. Dzięki temu nawet największe zadanie podzieli na kawałeczki, a te przestaną się wydawać niemożliwe do wykonania.
8. Pomóż dziecku wyznaczać cele
Wyznaczanie celów to jedna z najpopularniejszych metod motywacji. By mogły spełniać swoją funkcję muszą być (w tym przypadku) krótkoterminowe (do zrealizowania w najbliższym czasie), umiarkowanie trudne (wymagające wysilenia się, ale pozostające w zakresie możliwości dziecka) oraz konkretne (co dokładnie chcę wykonać). Możesz zapytać np.:
- Ile stron lektury musisz dziennie przeczytać, by zdążyć na czas?
- Ile zadań z matematyki planujesz robić dziennie?
Cele zawsze warto zapisać i umieścić w widocznym miejscu. Z kolei te zrealizowane odznaczajcie w widoczny sposób. Tak, by nikt nie miał wątpliwości, że został spełniony 🙂 To kolejny element budowania u dziecka poczucia własnej skuteczności.
Przeczytaj więcej o wyznaczaniu celów
9. Gdy zadanie jest trudne, pomóż znaleźć inne rozwiązanie
Każdy z nas w końcu trafia na wyzwanie wymagające większego wysiłku (czy to w pracy, czy w szkole). Nieudane próby jego wykonania mogą budzić zniechęcenie. Czasem jednak za bardzo skupiamy się na jednym rozwiązaniu, by dostrzec inne możliwości. Z taką próbą na pewno zmierzą się dzieci. Dlatego, gdy zobaczymy, że uczniowie „utykają”, warto spróbować zwrócić ich uwagę na inny kierunek działania. Możecie zorganizować burzę mózgów i zapisać wszystkie możliwe rozwiązania na jakie wpadniecie. Takie ćwiczenie pozwala zobaczyć, że do jednego tematu można podejść na wiele sposobów.
Źródło:
9 Tips for Motivating Children to Learn at Home